Geschiedenis Novatec

De sociale werkvoorziening in Nederland stamt uit de jaren vijftig. Door een nieuwe wet konden gemeenten sociale werkplaatsen oprichten. In onze regio waren de gemeenten te klein om dit alleen te doen. Daarom besloten zeven gemeenten in het Westerkwartier om samen de centrale werkplaats De Zevensprong op te richten. In 1992 gingen De Zevensprong en Buwezo samen verder onder de naam Novatec. In het jaar 2000 kwam een fusie tot stand met het werkvoorzieningsschap Noordenveld.

Het begin

De sociale werkvoorziening in Nederland stamt uit de jaren vijftig. Door een nieuwe wet konden gemeenten sociale werkplaatsen oprichten. In onze regio waren de gemeenten te klein om dit alleen te doen. Daarom besloten zeven gemeenten in het Westerkwartier om samen de centrale werkplaats De Zevensprong op te richten. Dat was in 1958. In het begin lag de nadruk vooral op industriële arbeid, zoals montagewerk. Na ruim tien jaar kwam er een aparte afdeling voor werkzaamheden in het groen bij. Dat was Buwezo. De naam stond voor ‘Buitenobjecten Werkvoorzieningsschap De Zevensprong’. In de jaren zeventig en tachtig breidden de Zevensprong en Buwezo hun activiteiten langzaam uit. De SW-medewerkers hadden een fysieke, psychische of sociale handicap, maar het waren vaak wel vaklui. In die jaren ging het vooral om het halen van de productie. Het bedrijf moest geld opleveren en geen geld kosten. Er werd natuurlijk wel gekeken naar wat mensen konden, maar vooral hoe dat bijdroeg aan het verhogen van de productie. Den Haag betaalde alles. In 1992 gingen De Zevensprong en Buwezo samen verder onder de naam Novatec. In het jaar 2000 kwam een fusie tot stand met het werkvoor-zieningsschap Noordenveld.

Nieuwe wet

In 1998 kwam er een nieuwe wet Sociale Werkvoorziening. De landelijke overheid wilde niet langer alleen voor de kosten opdraaien. Ook gemeenten moesten hun steentje bijdragen. Daarom kregen gemeenten een maximum bedrag voor de sociale werk-voorziening. Hadden ze meer geld nodig, dan moesten ze daar zelf voor zorgen. Maar de nieuwe wet was niet alleen bedoeld om de kosten binnen de perken te houden. Het rijk wilde ook voorkomen, dat mensen die het niet nodig hadden, in de SW terecht kwamen. Die groep was langzamerhand namelijk steeds groter geworden. De toelatingseisen werden dan ook strenger. Een onafhankelijke indicatiecommissie bepaalde of iemand gebruik kon maken van de SW. En in plaats van productie en financieel rendement, ging het voortaan om het ontwikkelen van de mogelijkheden van mensen. De strengere toelating betekende ook dat er vanaf 1998 veel minder vakkrachten binnenstroomden. En dus waren er steeds minder mensen om de dure machines in de productiehallen te bedienen. Grote afdelingen zoals de Bouwafdeling, zagen het aantal medewerkers dalen. De grote productiehallen konden niet in stand gehouden worden. Die werden kleiner en simpeler. Daarnaast moesten de medewerkers ook bemiddeld worden naar een werkplek buiten Novatec.

Stroomversnelling

Met de start van dochterbedrijf NovaWork BV in 2005 kwam de omslag van Novatec naar leer-/werkbedrijf in een stroomversnelling. Novatec richtte zich niet alleen op mensen met een SW-indicatie maar wil er zijn voor iedereen, die niet op eigen houtje het minimumloon kan verdienen. Dat zijn SW-medewerkers, maar ook jonggehandicapten, mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering of langdurig werklozen. Deze mensen worden geholpen om aan de slag te komen. Het liefst buiten, en als dat niet kan, binnen Novatec. Dit wordt gedaan door het bieden van werkervaring, opleiding en scholing, ondersteuning en begeleiding op de werkvloer. Het gaat nu vooral om het ontwikkelen van arbeidsvaardigheden. Dit gebeurt aan de hand van serieus, betaald werk. Vroeger werd gekeken naar wat goed was voor het productieproces. Nu wordt gekeken naar wat goed is voor de medewerker. Contacten met ondernemers zijn nog steeds heel belangrijk. Aan de ene kant omdat Novatec wil weten waar geschikte werkplekken zijn voor de werknemers maar ook omdat in de praktijk is gebleken dat veel werkgevers helemaal niet weten wat Novatec hun te bieden heeft. Een onderneming, die met een SW-medewerker in zee gaat, krijgt bijvoorbeeld niet alleen subsidie, maar ook onder-steuning en begeleiding vanuit NovaWork.

Sombere jaren

In de tweede helft van het vorige decennium ging Novatec een joint venture aan met  Timmerfabriek Barsema in Warfhuizen. Op locatie in Tolbert werd een productieomgeving gerealiseerd. Mede door de economische crisis is dit op een mislukking uitgelopen. In december 2010 ging de timmerfabriek failliet en de nasleep daarvan heeft heel veel onrust gegeven. De beeldvorming van Novatec werd negatief beïnvloed en de financiële nadelen waren fors. In deze moeilijke jaren is hard gewerkt aan de af- en ombouw van Novatec tot een bedrijf waarin enerzijds beschut werk is ondergebracht en anderzijds re-integratie en detacheringsactiviteiten worden uitgevoerd door NovaWork (per 1 januari 2016 is de BV opgeheven en ingebed in de werkorganisatie van Novatec).

Invoering Participatiewet

In 2015 is de Participatiewet in werking getreden. Met het van kracht worden van deze wet is de instroom van mensen met een SW-indicatie gestopt en loopt de SW-populatie langzamerhand terug. Nieuwe instroom van arbeidsgehandicapten loopt vanaf 2015 via de gemeenten. Per 1 januari 2017 is Nieuw Beschut een wettelijke verplichting voor gemeenten. Onder deze noemer zijn inmiddels mensen ingestroomd binnen Novatec. Daarnaast heeft Novatec mensen met een Wajongstatus, die vallen onder UWV, aan het werk in de groepsdetacheringen Groen en in het bedrijfsleven. Ook volgen Wajongers sociale activeringstrajecten binnen Novatec. Daarnaast lopen jonge mensen uit het voortgezet speciaal onderwijs en het praktijkonderwijs stage bij Novatec. In de zomer van 2016 is het samenwerkingsproject ‘Arbeidsfit’ van de ISD Noordenkwartier (gemeenten Leek, Marum en Noordenveld) en Novatec van start gegaan. Kern van het project is dat doorlopend 10 tot 15 werkervaringsplaatsen door het beschutte werkbedrijf van Novatec beschikbaar worden gesteld aan cliënten van de ISD Noordenkwartier.

Toekomst van Novatec

Al geruime tijd wordt door de vijf gemeenten, die eigenaar zijn van Novatec, nagedacht over de gewenste koers voor Novatec. In oktober 2016 heeft de gemeente Noordenveld een onderzoeksrapport uitgebracht over de toekomst van de gemeenschappelijke regelingen ISD Noordenkwartier en Novatec. Noordenveld wil, in goed overleg met de Westerkwartiergemeenten, komen tot opheffing van beide gemeenschappelijke regelingen per 1 januari 2019 en daarbij de bestaande infrastructuur op het terrein van werk en inkomen zoveel mogelijk handhaven. In mei 2017 is in de gemeenteraden van de vier Westerkwartiergemeenten het herindelingsadvies van de gemeente Westerkwartier vastgesteld. Op 1 januari 2019 heeft deze nieuwe gemeente zijn beslag gekregen. Novatec is als werkorganisatie ingepast in de nieuwe organisatie van de gemeente Westerkwartier. De gemeente Noordenveld blijft  ‘Novatec-taken’ afnemen in een dienstverleningsovereenkomst. Eén Novatec-taak blijft de gemeente Noordenveld zelf uitvoeren, en dat is de inzet van de SW-medewerkers in groepsdetachering Groen. Noordenveld heeft deze SW-collega’s zelf in dienst genomen, maar ze blijven wel onder de cao SW vallen.